พระลักษมณ์ คือ สังข์และพญาอนันตนาคราชที่ประทับของพระนารายณ์มาเกิด พระลักษมณ์มีกายสีทอง เป็นโอรสท้าวทศรถและนางสมุทรเทวี มีพระอนุชาร่วมมารดาชื่อพระสัตรุด พระลักษมณ์มีความจงรักภักดีต่อพระรามมาก เมื่อพระรามถูกเนรเทศไปอยู่ป่า ๑๔ ปี พระลักษมณ์ก็ออกตามไปรับใช้ และพระลักษมณ์ก็เคารพนับถือนางสีดาพี่สะใภ้อย่ายิ่ง
เมื่อพระรามทำสงครามกับทศกัณฐ์ พระลักษมณ์ก็อาสาออกรบหลายครั้ง พระลักษมณ์เคยแผลงศรถูกอินทรชิตได้รับบาดเจ็บจนเลิกทัพกลับไป แม้พระลักษมณ์จะได้รับบาดเจ็บหลายครั้งก็ไม่เคยย่อท้อ เช่น ถูกหอกโมกขศักดิ์ของกุมภกรรณ ถูกศรนาคบาศของอินทรชิต ถูกหอกกบิลพัทของทศกัณฐ์ พระลักษมณ์ ถือเป็นนักรบที่กล้าหาญ และเป็นน้องในอุดมคติ
(จากเรื่องรามเกียรติ์ ในหนังสือตัวเอกในวรรณคดี)
